Brief aan leden Drechtraad over voorstel bestrijden kinderarmoede, 17 april 2017
Geachte dames en heren,
“Drechtsteden willen kinderarmoede bestrijden” was de kop van het persbericht van 10 april waarmee het Drechtstedenbestuur onlangs een voorstel bekend maakte om de armoede onder kinderen van werkenden met een laag inkomen tegen te gaan. Het werd gepresenteerd als één van de maatregelen om het minimabeleid te verruimen.
De afgelopen tijd is er in de Carrousel Sociaal van uw raad diverse keren uitgebreid over het minimabeleid van de Drechtsteden gediscussieerd. Naar aanleiding van onder andere de evaluatie van het minimabeleid, de Minima-effectrapportage van het Nibud in opdracht van de Sociale Dienst en van signalen van het Platform tegen Armoede heeft u geconcludeerd dat een verruiming van het minimabeleid noodzakelijk was. U heeft de verantwoordelijke portefeuillehouder de heer Peter Heijkoop met nadruk verzocht met voorstellen ter zake te komen. Vol verwachting hebben wij hiernaar uitgezien.
“Ook wordt het Persoonlijk Minima Budget (PMB) verlaagd van 40 naar 25% van de bijstandsnorm” staat er vervolgens in het genoemde persbericht. Het PMB – het zal u bekend zijn – is een toeslag op de uitkering van mensen die langdurig van minder dan 110% van het minimuminkomen moeten rondkomen zonder dat zij de mogelijkheid hebben om hierin verbetering te bewerkstelligen. Was dit een fake-bericht of een fout van de bestuursvoorlichter? Het blijkt echter werkelijk door het Drechtstedenbestuur aan u te worden voorgesteld: de verruiming van de regeling voor kinderen zal deels worden gefinancierd door te bezuiniging op de regeling voor een andere zeer kwetsbare groep. Wij kunnen ons niet voorstellen dat u met deze buitengewoon ongelukkige keuze akkoord zou kunnen gaan en vertrouwen er dan ook op dat u deze wijze van dekking éénduidig zult verwerpen.
Wij kunnen ons helaas niet aan de indruk onttrekken dat hier selectief van de evaluatie en aanbevelingen van het Nibud gebruik wordt gemaakt, zoals ook blijkt uit de opmerking dat goed financieel beheer leidt tot een gezond huishoudboekje. Het rapport van het Nibud laat juist zien dat dit lang niet altijd opgaat.
De expliciete vermelding in het persbericht dat het Platform tegen Armoede Drechtsteden “deze bevindingen” heeft onderschreven suggereert in de context van het persbericht dat ons Platform instemt met de verlaging van het PMB. Wij hechten er aan met nadruk te vermelden dat dit niet het geval is. Dit laat onverlaat dat wij het initiatief om de inkomensgrens voor een vergoeding uit het SMS Kinderfonds te verhogen toejuichen.
Hoogachtend,
Namens het Platform tegen Armoede in de Drechtsteden
Riet Duykers
Voorzitter
GASTBLOG – Deze titel kan natuurlijk heel goed verkeerd worden uitgelegd, vandaar direct maar de mededeling dat “hot” in deze context om meerdere redenen niet direct positief bedoeld is.
Het thema armoede is veelvuldig in het nieuws de laatste tijd. In kranten en op tv is het een veelbesproken onderwerp, recent nog onder de titel ‘steeds meer Nederlanders, langdurig in armoede’. Er is dus volop aandacht voor armoede en dat is belangrijk. Ook in de Drechtsteden is dit het geval. Het Drechtstedenbestuur wil kinderarmoede bestrijden. De wethouder in Zwijndrecht erkent dat relatief veel mensen in Zwijndrecht in armoede leven. Het bestuur in Papendrecht gaat zich richten op armoede in gezinnen. Zo maar een paar nieuwsberichten van de laatste anderhalve maand.
Maar aandacht voor armoede is één, er daadwerkelijk iets tegen doen blijkt een heel ander verhaal. Armoede is een hete aardappel, die telkens doorgeschoven wordt. Het blijft vooralsnog toch voornamelijk beperkt tot het praten erover, nog eens onderzoeken, maar weer een beleidsplan schrijven e.d. De deskundigen buitelen over elkaar heen en de ene open deur na de andere wordt ingetrapt. Bottom line is toch uiteindelijk dat er meer geld beschikbaar moet komen om het probleem ‘armoede’ te bestrijden.
Armoede kost sowieso geld. De maatschappelijke kosten van armoede zijn fors, denk daarbij aan de gevolgen van armoede zoals vereenzaming, fysieke en mentale gezondheidsproblemen, schooluitval, ontwikkelingsachterstand bij kinderen enz. Daarnaast is er nog een heel apparaat ingericht om aan de ene kant mensen in de knel te ondersteunen, de sociale wijkteams, en aan de andere kant om te toetsen en te controleren of uitkeringen terecht verstrekt worden, de Sociale Dienst.
Arjen Baan
Er is een pot geld beschikbaar voor uitkeringen en alles wat daaromheen georganiseerd wordt en het doel is altijd die pot geld kleiner te maken. Wanneer je echter voor een structurele oplossing wil gaan, kan dat alleen door er eerst geld bij te stoppen. Armoedebestrijding vergt namelijk investeren in de toekomst. Dat is niet in een paar jaar geregeld en vereist politieke moed, durven voorbij de bestuurstermijn van 4 jaar te beslissen. En het vraagt om bestuurders met visie en daadkracht.
Armoede is hot! Het is een thema dat momenteel terecht veel aandacht krijgt. Dit is dus hét moment voor politiek en bestuur om op dit onderwerp door te pakken!
Arjen Baan
Humanitas Drechtsteden
De Armoedecoalitie Utrecht (LINK) en de Utrechtse wethouder Victor Everhardt hebben afgelopen week een dringende oproep gedaan aan de toekomstige regering: ‘Laat iedereen meedoen en zorg voor voldoende inkomen,’ luidde de oproep.
‘Dagelijks staan mensen in de overlevingsstand. We doen in Utrecht al het mogelijke aan preventie en incidentele ondersteuning, maar dat is vaak niet genoeg. Inkomensbeleid voeren is voorbehouden aan het rijk en niet aan de gemeenten zelf. Daarom onze klemmende oproep aan Den Haag om te zorgen voor voldoende inkomen’, aldus de rest van de oproep die naar buiten werd gebracht door Everhardt, in samenwerking met de Armoedecoalitie Utrecht. Via de website van de Armoedecoalitie Utrecht kunnen degenen die de oproep ondersteunen hun handtekening zetten (LINK).
De Armoedecoalitie laat weten dat kinderloze stellen die in de bijstand zitten zo’n 125 euro per maand te kort komen. Dit bleek uit een berekening van het NIBUD. Voor gezinnen mét twee oudere kinderen gaat het hier zelfs om zo’n 250 euro per maand. Volgens de coalitie zijn ‘de hoogte van de uitkering en het kindgebonden budget voor oudere kinderen te laag’.
De SER (Sociaal-Economische Raad) heeft afgelopen week een rapport (LINK) gepubliceerd waarin zij de situatie over armoede onder Nederlandse kinderen beschrijven. In het rapport vermeldt de SER onder andere dat zo’n 8 tot 12 procent van de kinderen in armoede leven en dat de impact hiervan groot kan zijn.
Volgens de SER zouden er in iedere schoolklas zo’n 2 tot 3 kinderen zijn die onder de armoedegrens leven en zou dit een negatief effect hebben op hun levensloop en toekomstkansen. ‘De ontwikkeling wordt belemmert en talenten worden niet benut,’ noemt de raad in haar rapport. ‘Daarmee draagt armoede onder kinderen ook bij aan verscherping van een tweedeling in de maatschappij. Alle hens aan dek dus om armoede onder kinderen substantieel terug te dringen.’
Naar aanleiding van het rapport adviseert de SER het nieuwe kabinet om de armoede onder kinderen structureel aan te pakken. In iedere gemeente zou een armoederegisseur benoemd moeten worden die ervoor moet zorgen dat de werkende minima in beeld worden gebracht. Daarnaast moet deze helpen bij het uitzoeken van vaak ingewikkelde regelingen en aanvraagprocedures. Ook pleit de SER ervoor dat schuldeisers cliënten beter begeleiden in het schuldproces.
Gastblog
5 maart 2017, 20:30 u.. Ik zat thuis op de bank het lijsttrekkersdebat te kijken. Onze minister-president zei “Geld is niet zo belangrijk,” ik keek er zo van op dat ik pardoes de context vergat. Een bewindspersoon die zegt geld niet belangrijk te vinden leidt me zowiso om de tuin, houdt me voor de gek, neemt me bij de neus, in het ootje, het is boerenbedrog, volksverlakkerij, een lachertje, een blamage, een faux-pas, een afgang, een maskerade, kiezersbedrog, dwaasheid, spreekt hier Hans Klok? Het kan allemaal zo op Facebook. Waarschijnlijk verhulde de premier dat de andere kandidaten een sterker sociaal-economisch verhaal hadden.
Want de VVD gaat over geld, de overheid gaat over geld, en dan zou het opeens ‘niet zo belangrijk’ zijn? Juist.
Begin 2016 voerde de landelijke overheid de kostendelersnorm in. Mensen met een uitkering volgens de Participatiewet (de vroegere Wet Werk en Bijstand), die met meerdere mensen in een huis woonden, moesten een deel van hun karige maandbedrag inleveren. Erger werd het, wanneer er meerdere mensen met een uitkering in één huis woonden, dat betekende tweemaal betalen, en zo voort. Het ging niet om kleine bedragen, maar om honderden euro’s per maand. Dat houdt onvermijdelijk in, zoals U misschien begrijpt, dat er een groep mensen is die meteen in de problemen raakt, en naarmate het langer duurt en er geen ruimte is, steeds ernstiger in de problemen.
Vanuit de Drechtraad (het overleg van de 6 Drechtsteden) kwam er al snel een vraag aan het Platform tegen Armoede in de Drechtsteden een onderzoek te doen naar de uitwerking van de kostendelersnorm. In februari 2016 hebben we via een stuk in het AD en de huis- aan huisbladen mensen gevraagd contact op te nemen. Na drie korte weken hadden we een vijftiental aanmeldingen, dat vonden we genoeg voor een steekproef. De Sociale Dienst heeft de ‘big-data’, dus doen wij de ‘human interest’, de gevolgen op de grond.
En dat viel niet mee.
Die ‘meerdere mensen met uitkering in één huis’ die zich meldden bleken zonder uitzonderingen gezinnen, ouder-kindrelaties die er honderden euro’s op achteruitgingen. Voor het grootste gedeelte geen gewone gezinssituaties, maar ouder met één of meerdere kinderen met een geestelijke handicap, of kinderen die hun zieke ouders verzorgen. Zeker zieke ouders leiden tot extra kosten, die niet worden vergoed. Iemand had zelfs haar baan ervoor opgegeven. Tijdens het interview zei ze inmiddels “het vechten moe” te zijn. Mensen was verteld ‘dat de (gehandicapte) kinderen maar op zichzelf moesten gaan wonen’, of dat ze maar ‘aan het werk moesten’.
Zo werkt dat natuurlijk niet, en het gevolg was dan ook dat verschillende geïnterviewden hun hakken in het zand hadden gezet. Ze weigerden deze inbreuk op hun privé-leven, extra huishoudgeld te vragen, kinderen het huis uit te zetten. ‘Nu moet ik zakgeld vragen aan mijn kinderen’, zei er één.
Maar de Sociale Dienst voert slechts de wet uit, zegt ze, en heeft daarin geen ruimte. Dat is niet helemaal waar. De Sociale Dienst wil niet compenseren.
Ze hebben geprobeerd het van de politieke agenda te krijgen, door het voor zich uit te schuiven, dat is mislukt. Bij de laatste Drechtraad-inspreekronde is alleen maar over armoedebeleid gesproken, en we zijn een jaar verder.
Alle geïnterviewden van de steekproef zijn uitgenodigd voor een gesprek bij de Sociale Dienst. Daar werden de mogelijkheden voor bijzondere bijstand uitgebreid, wij hadden nooit gehoord van vergoeding voor de maandelijkse bijdrage voor een scootmobiel, voor extra stookkosten, en al helemaal niet van aanvragen persoonsgebonden budget (PGB), dat je ‘in dienst’ treedt van kind of ouder treedt voor dagelijkse verzorging.
Hulde voor de plotsklapse creativiteit van de Sociale Dienst, voor wat de wethouder Sociale Zaken Heijkoop ‘de mantelzorgboete’ noemde, jammer dat we zo lang moesten touwtrekken. We roepen de Sociale Dienst dan ook op ruimte te houden voor bijzondere individuele omstandigheden, en samen met ons de ogen open te houden waar mensen vastlopen.
Jos Dekker
Gastblog
Ik wil het met U hebben over het begrip ‘sociale rechtvaardigheid’ en ‘kunnen wij daar als mens zelf wat aan bijdragen’. Het is namelijk van alle tijden al een kernwaarde en een meetpunt. Om van daaruit naar de samenleving of gemeenschap te kijken waar je deel vanuit maakt. We zijn onze samenleving als levende gemeenschap totaal uit het oog verloren. ‘Het doel heiligt de middelen!’ is nog steeds het verkooppraatje om mensen uit te sluiten, te verkopen, uit te buiten of voor te liegen. Pikken wij dat zomaar of hebben we ons gevoel voor sociale rechtvaardigheid laten wegdrukken door het ‘marktdenken’ van de laatste 30 jaar? Het vreemde is dat wij allemaal samen, uit lijfsbehoud, niet al te kritisch zijn geweest om elkaar hierop aan te spreken. Sociale rechtvaardigheid zat toch vanzelfsprekend ingebakken in onze rangen- en standenmaatschappij? Die vlieger is niet opgegaan, dat is inmiddels wel duidelijk. Onze lokale gemeenschap is niet langer het uitgangspunt, maar het voldoen aan de vraag van de ‘geldmaakmachine’. We leven en werken alleen nog maar om geld te maken! Er is nog nooit zoveel geld geweest. En toch kan niemand er meer bij. De sociale rechtvaardigheid staat onder grote spanning, nu we het delen met elkaar uit het oog verloren hebben. Dat mag anders worden. Het wordt namelijk hoog tijd om weer met elkaar de dialoog aan te gaan over zingeving. En op welke kernwaarde we onze maatschappij willen inrichten. In de komende maatschappij staat samenwerken en delen van kennis en goederen centraal. Wij hebben daarvoor mensen nodig die de komende ontwikkelingen omarmen, richting geven en helpen insluiten. Sociale rechtvaardigheid bepalen wij namelijk zelf.
Alfred Meijer
